Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द
Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

youtube channel
whatsapp group

Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

%filename Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

  • अंक – चिन्ह, निशान, प्रतीक, पहचान
  • अंग – काया, शरीर, गात, बदन तन, वपु, देह
  • अंश – भाग, हिस्सा, भंग, अवयव, खण्ड, सोपान
  • अग्नि – धनञजय, जातवेद, हुताशन, कृषानु, रोहिताश्व, आग, अनल, पावक,
  • अचल – गिर, शैल, नग, महिधर, आद्रि
  • आँख – लोचन, नयन, नेत्र, दृग्, आक्ष, चक्षु, दीदा, विलोचन
  • आँगन – अँगना, अजिर, प्रांगण, अँगनाई
  • आँचल – पल्ला, छोर, दामर, कोना, कोर
  • आँसू – अश्रु, नेत्रनीर, नयनजल, नेत्रवारि, नयन-नीर
  • इच्छा – अभिलाषा, आकांक्षा, कामना, लालसा, उत्कण्ठा, रूचि, ईप्सा, अभीप्सा, चाहत, मनोरथ
  • इनाम – उपहार, पुरस्कार पारितोषिक
  • ईख – गन्ना, ऊख, रसडण्ड, रसाल, पैंडी, रसद
  • ईधन – जलावन, जलाने की लकड़ी, कण्डा, जरनी
  • ईमानदारी – निष्कपटता, निश्छलता, सदाशयता
  • उग्र – प्रबल, तेज, प्रचण्ड
  • ऊँचा – उच्च, उत्तुंग, बुलन्द, ऊर्ध्व, ऊपर, तुंग, उन्नत, गगनचुम्बी
  • ऊँट – लम्बोष्ठ, महाग्रीव, उष्ट्र
  • एक – अनोखा, अद्वितीय अनुपम, प्रथम
  • एकता – समान, एकजैसा, एकरूप, समरूप, अभित्र, मेल
  • ऐंठ – अकड़, ठसक, घमण्ड, गर्व
  • ऐंठन – मरोड़, बल, तनाव, अकड़न, उमेठन, घुमाव
  • कंगाल – निर्धन, दरिद्र, अंकिंचन, गरीब
  • कंचन – सुवर्ण, सोना, स्वर्ण
  • कटाक्ष  – व्यंग्य, आक्षेप, छींटाकशी
  • कण्ठ – ग्रीवा, गला, शिरोधर
  • खग – विहग, विंहग, पक्षी, चिड़िया, पंछी, शकुनि
  • खम्भा –  थम्भ, स्तम्भ, स्तूप
  • खल – दुष्ट, अधम, पामर, नीच, शठ, दुर्जन, कुटिल
  • खंजन – सारंग, नीलकंठ, खड़रिच।
  • खोज – अन्वेषण, शोध, आविष्कार, अनुसंधान।
  • गंगा – भगीरथी, सुरसरि, देवसरि, त्रिपथगा
  • गणेश – विनायक, एकदन्त, गजानन, गणाधि, लम्बोदर
  • गर्भाशय – गर्भ, पेट, बच्चेदानी, उदर, जठर
  • गरूण – खगेश, पन्नागारि, उरगारि, हरियान, वातनेय
  • गाय – गौरी, गऊ, गइया, धेनु, भद्रा, गो, सुरभी
  • घड़ा – घट, कलश, कुम्भ, गगरा, मटका, गगरी
  • घिनौना – घृण्य, घृणास्पद, गर्हित, वीभत्स, गन्दा, घृणित
  • घुमक्कड़ – रमता, सैलानी, पर्यटक, विचरणशील
  • घन – बादल, वारिद, मेघ, वारिधर, जलधर।
  • घर – देखें ‘गेह’।
  • चक्षु – आंख, नयन, नेत्र दृग, लोचन, अक्षि
  • चन्दन –  मलय, दिव्यगन्ध, हरिगन्ध, दारूसार, मलयज
  • चन्द्रमा – निशानाथ, इन्दु, शशि, शशांक, सुधाकर
  • चपला – विद्युत, बिजली, दामिनी, तड़ित
  • चांदी – रजत, रूपक, रूपा, रौप्य, गातरूप, चन्द्रहास
  • जगत् – विश्व, संसार, भव, जग, लोक
  • जमुना – सूर्यतनया, सूर्यसुता, कालिन्दी, अर्कजा, तरणिजा, कृष्णा
  • जल – तोय, पानी, वारि, नीर, सलिल, अम्बु, पय, जीवन
  • जानकी – सीता, वैदेही, जनकसुता, जनकतनया, जनकात्मजा
  • जीव – प्राणी, जीवधारी, जीवनधारी
  • झंझट – व्यर्थ का झगड़ा, टंटा, बखेड़ा, प्रपंच
  • झँपना – ढंकना, छुपना, आड़ में होना
  • झकोर – हवा का झोंका, झटका, झोंका
  • झरना – प्रताप, निर्झर, स्त्रोत, उत्स, प्रस्त्रवण
  • झल – दाह, जलन, आंच
  • डर – भय, खौफ, त्रास, भीति, आतंक।
  • डरावना – भंयकर, भयानक, भयावह, दहशतनाक
  • डाकू  – दस्यु, लुटेरा, लुण्ठित, बटमारा डकैत
  • डोरी – जेवरी, सुतली, तनी, रस्सी, डोर
  • डीलडौल – रूप, आकृति, बनावट, रचना, गठन गढ़न
  • संहार – बरबादी, समाप्ति, अन्त, नाश, ध्वंस, विध्वंस
  • समता – तुल्यता, बराबरी, समत्व, सादृश्य, साम्य, समानता
  • सान्त्वना – दिलासा, आश्वासन, ढाढस
  • साफ – स्वच्छ, उजला, निर्मल, उज्जवल, शुक्ल, श्वेत, पवित्र
  • संग्रह – संचय, संकलन, जमाव, एकत्र, एकट्ठा

         वंश –  कुल, घराना, खानदान

  • वक्ता – व्याख्याता, भाषणकर्ता, वाचक, प्रवक्ता
  • वन – अरण्य, कानन, अटवी, विपिन, जंगल, कान्तार
  • वर्षा – पावस, बरसात, वर्षाकाल, चौमासा, वर्षा, मेह, बारिश
  • विधवा – पतिहीना, अनाथा, राँड़, पतिविहीना, पतिरहिता
  • लक्ष्मण – सुमित्रापुत्र, लखन, शेषावतार, रामानुज, सौमित्र
  • लक्ष्मी  – श्री, कमला, रमा, इन्दिरा, समुद्रजा हरिप्रिया
  • लज्जा –  शर्म, हया, ब्रीड़ा, संकोच, लाज
  • लालसा – लोभ, अभिलाषा, लालच, लिप्सा, तृष्णा
  • लोहा – आयस, सार, लौह, फौलाद, अश्मसार
S. No.शब्दParyayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द
1.उत्कर्षउन्नति, उन्मेष, उत्थान, अभ्युदय, आरोह, चढ़ाव
2.आकाशशुन्य, अभ्र, द्यौ, पुष्कर, गगन, नभ, अम्बर, अनन्त, अन्तरिक्ष
3.आदरणीयसम्मान, पूज्य, पूजनीय, मान्यवर, माननीय, श्रद्धेय, समादरणीय
4.इन्द्रसुरपति, शचीपति, मघवा, शक, पुरन्दर, कौशिक, देवराज, मेघपति, सुरेन्द्र, सुरेश, सहस्राक्ष, अमरपति, जिष्णु, पुरहूत, वज्रधर
5.अपमानअनादर, अवमान, बेइज्जती, अवज्ञा, तिरस्कार, उपेक्षा, निरादर
6.उदासअप्रसन्न, विषण्ण, खिन्न, चिन्ताकुल, उद्विग्न, अन्यमनस्क
7.अग्निवैश्वानर, धूमकेतु, धनंजय, आग, अनल, पावक, वह्नि, जातवेद, हुताशन, वायुसख, कृशानु, रोहिताश्व, दहन, ज्वल
8.आनन्दविनोद, आमोद, प्रमोद, हर्ष, आह्लाद, सुख, चैन, प्रसन्नता, मोद
9.अंगवपु, देह, काया, शरीर, गात, बदन, कलेवर, तन, अवयव
10.ईश्वरभगवान, परमेश्वर, परमात्मा, प्रभु, दीनानाथ, ईश, जगतप्रभु, अज, जगदीश, जगन्नाथ, परब्रह्म
11.पत्नीभार्या, दारा, सहगामिनी, गृहिणी, वधू, प्राणप्रिय, अर्धांगिनी, वामांगी, वल्लभा, वामा, धरनी
12.परोक्षअप्रत्यक्ष, ओझल, गुप्त अगोचर, तिरोहित, अन्तर्हित, अलक्षित
13.पवित्रपावन, पुनीत, साफ, विशुद्ध, पाक, शुचि, शुद्ध, स्वच्छ
14.असुरदनुज, दानव, दैत्य, राक्षस, निशाचर, रजनीचर, तमीचर
15.आँखलोचन, नयन, नेत्र, चक्षु, दृग, अक्षि, चख, दीदा, विलोचन, प्रेक्षण
16.आँगनअँगना, अजिर, प्रांगण, अँगनाई, घर के भीतर का सहन
17.आदित्यसूर्य, रवि, भानु, मित्र, भास्कर, दिवाकर, दिनकर
18.अनुपमअद्भुत, अनूठा, अपूर्व, अद्वितीय, अप्रतिम, अनोखा
19.उदाहरणउद्धरण, दृष्टान्त, मिसाल, नजीर, नमूना, निदर्शन
20.इनकारप्रत्याख्यान, अनंगीकार, निषेध, अस्वीकृति, अनंगीकरण
21.उत्कण्ठाआतुरता, चाव, उत्सुकता, लालसा, प्रबल इच्छा
22.उपयोगीकार्यकर, इष्टकर, उपादेय, कामयोग्य, कामसाधक
23.उपेक्षालापरवाही, विरक्ति, उदासीनता, अनासक्ति,  अवहेलना, विराग, तिरस्कार, उल्लंघन, अवज्ञा
24.उजाड़निर्जन, विरान, बियाबान, सुनसान, बरबाद, खण्डहर
25.उजह्ड़अभ्रष्ट, धृष्ट, लण्ठ, गँवार, अक्खड़, उद्धत, लम्पट
26.उपयुक्तवाञ्छनीय, ठीक, वाजिब, मुनासिब, उचित, संगत
27.ऊँचाउच्च, उत्तुंग, बुलन्द, ऊर्ध्व, ऊपर, तुंग, उन्नत, गगनचुम्बी
28.ऋतम्भरासदा एक रूप रहने वाली, सत्य का धारण-पोषण करने वाली
29.ऐश्वर्यवैभव, सम्पदा, सम्पन्नता, समृद्धि, श्री, धनसम्पत्ति, ऋद्धि
30.ऐच्छिकस्वेच्छाकृति, वैकल्पिक, अख्तियारी, इच्छा का
31.ऋद्धि उत्कर्ष, वृद्धि, बढ़ती, बढ़ोतरी, सम्पन्नता, समृद्धि
32.ऐंठनमरोड़, बल, तनाव, अकड़न, उमेठन, घुमाव,
33.दंगहैरान, आश्चर्यचकित, हतप्रभ, चकित, विस्मित, हक्का-बक्का
34.दासअनुचर, चाकर, किंकर, परिचायक, सेवक, भृत्य, नौकर, परिचर
35.दासीकिंकरी, परिचारिका, दासी, नौकरानी, अनुचरी, बांदी
36.दुःखपीड़ा, व्यथा, कष्ट, क्लेश, वेदना, यातना, उद्वेग, खेद, विषाद, सन्ताप, क्षोभ, यन्त्रणा, संकट, शोक, उत्पीड़न
37.दुर्गाचण्डिका, सिंहवाहिनी, कालिका, कल्याणी, कुमारी, कामाक्षि, सुभद्रा, महागौरी, नारायणी, भगवती, महामाया,
38.दुविधाधर्मसंकट, उहापोह, कशमकश, आगापीछा,  असमंजस
39.पतिआर्यपुत्र, ईश, स्वामी, भर्ता, वल्लभ, भर्तार, बालम, नाथ
40.देवतादेव, अमर, सुर, विबुध, आदित्य, निर्जर, गीर्वाण, त्रिदर्शक, अमर्त्य
41.द्रव्यधन, वित्त, अर्थ, सम्पदा, विभूति, दौलत, सम्पत्ति
42.दक्षनिपुण, निष्णात, पारंगत, होशियार, चतुर, प्रवीण,  कुशल
43.निराधारआधारहीन, बेबुनियाद, जड़हीन, निर्मूल, आधार रहित
44.निरालाअनोखा, विलक्षण, अद्भुत, अनूठा, बेजोड़, अद्वितीय, अप्रतिम
45.नदीसरिता, निर्झरिणी, तरंगिणी, पयस्विनी, तरनी, स्रोतस्विनी, लहरी, अपगा, निम्नगा, तरिणी, कल्लोलिनी, सरी
46.नयानूतन, नवीन, नव्य, अभिनव, आधुनिक, नव, ताजा, अर्वाचीन
47.नवलअनोखा, विलक्षण, अजब, विचित्र, अद्भुत
48.नित्यशाश्वत, अमर, अविनाशी, अमर्त्य, अनश्वर, सदा, सनातन, सर्वदा, सदैव, अहर्निश, प्रतिदिन, रोज, हमेशा
49.निरन्तरबराबर, हमेशा, सदा, सर्वदा, लगातार, जारी, अनवरत
50.निस्सन्देहजरूर, सचमुच, वाकई, बेशक, अवश्य, विलाशक
51.शक्तिताकत, बल, सामर्थ्य, शक्ति
52.शहरनगर, नगरी, शहर, महानगर
53.सज्जनभला, अच्छा, उत्तम, विनम्र
54.समुद्रसागर, जलधि, सिंधु, अर्णव
55.सैनिकयोद्धा, सिपाही, रणबांकुरा, सेना
56.स्त्रीमहिला, औरत, नारी, कन्या
57.स्तोत्रप्रार्थना, भजन, स्तुति, आरती
58.संसारविश्व, जग, दुनिया, लोक
59.सम्राटराजा, महाराज, नरेश, भूपति
60.समयवक्त, घड़ी, काल, क्षण
61.सूर्यरवि, आदित्य, दिनकर, भास्कर
62.स्वप्नसपना, स्वप्न, ख्वाब, दिवास्वप्न
63.स्वास्थ्यतंदुरुस्ती, आरोग्य, सेहत, निरोगिता
64.विद्यार्थीछात्र, छात्रा, शिष्य, शिक्षार्थी
65.वृक्षपेड़, तरु, विटप, वृक्ष
66.वनजंगल, कानन, अरण्य, विपिन
67.वर्षाबारिश, वृष्टि, बरसात, झड़ी
68.विजयजीत, सफलता, जय, पराजय
69.विज्ञानसाइंस, ज्ञान, शास्त्र, तंत्र
70.विवाहशादी, ब्याह, परिणय, मंगलसूत्र
71.शांतिसुकून, शांति, निरामयता, स्थिरता
72.शासनसरकार, राज, राज्य, प्रबंधन
73.शास्त्रविद्या, ग्रंथ, विज्ञान, धर्मग्रंथ
74.शिष्यविद्यार्थी, छात्र, अनुयायी, शिक्षार्थी
75.शक्तिबल, सामर्थ्य, ऊर्जा, पराक्रम
76.शोभासुंदरता, आकर्षण, रमणीयता, लावण्य
77.समाचारखबर, समाचार, सूचना, जानकारी
78.समाजसमुदाय, सोसाइटी, समूह, लोक
79.स्वाभिमानआत्मसम्मान, गौरव, प्रतिष्ठा, मान
80.स्थितिहालत, परिस्थिति, अवस्था, दशा
81.स्थानजगह, स्थान, स्थल, क्षेत्र
82.सपनास्वप्न, ख्वाब, सपना, मृगतृष्णा
83.स्वतंत्रताआजादी, मुक्ति, स्वराज, स्वाधीनता
84.सफलताविजय, जीत, सिद्धि, उपलब्धि
85.सभ्यतासंस्कृति, तहज़ीब, रिवाज, शिष्टता
86.सागरसमुद्र, जलधि, सिंधु, पयोधि
87.सिंहशेर, वनराज, केसरी, मृगराज
88.सीमाहद, परिधि, दायरा, परिमाण
89.स्वरआवाज, ध्वनि, नाद, शब्द
90.स्वर्गबैकुंठ, देव लोक, स्वर्गलोक, इंद्रलोक
91.सर्दीठंड, जाड़ा, शीत, शीतलता
92.साधुसंत, महात्मा, योगी, तपस्वी
93.सज्जनभला, अच्छा, उत्तम, सज्जन
94.संस्कारपरंपरा, रिवाज, शिष्टाचार, सभ्यता
95.सूर्यआदित्य, दिनकर, रवि, भास्कर
96.स्वप्नसपना, ख्वाब, स्वप्न, दिवास्वप्न
97.सदाचारनैतिकता, शील, आचरण, शिष्टाचार
98.साहसवीरता, हिम्मत, धैर्य, पराक्रम
99.स्त्रोतस्रोत, स्त्रोत, साधन, माध्यम
100.संगीतराग, सुर, गीत, धुन
  • Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

पर्यायवाची शब्द के 50 उदाहरण

S. No.शब्दपर्यायवाची
1.अग्निआग, अनल, पावक, वह्नि
2.आकाशनभ, गगन, अम्बर, व्योम
3.आदित्यसूर्य, दिनकर, भास्कर, रवि
4.अमृतसुधा, पीयूष, सोम, अमिय
5.अश्रुआँसू, नीर, बूँद, जल
6.अंधकारतम, अँधेरा, तिमिर, रात्रि
7.अनाजधान्य, अन्न, अन्नज, भोजन
8.अन्नखाद्य, भोजन, भक्ष्य, धान्य
9.अंगअंश, भाग, हिस्सा, सदस्य
10.अरिशत्रु, दुश्मन, वैरी, प्रतिद्वंद्वी
11.आत्माजीव, प्राण, चेतना, आत्मन्
12.अस्त्रशस्त्र, हथियार, आयुध, साधन
13.ईश्वरभगवान, प्रभु, परमात्मा, देव
14.कंचनस्वर्ण, सोना, हेम, सुवर्ण
15.कंठगला, कण्ठ, कंठहार, कंठकूप
16.कन्याबेटी, पुत्री, बालिका, बालिका
17.कालसमय, वक्त, घड़ी, समय
18.कीर्तियश, प्रसिद्धि, गौरव, मान
19.गंगाभागीरथी, जाह्नवी, मंदाकिनी, सुरसरी
20.ग्रहलोक, धाम, स्थान, गृह
21.गुरुआचार्य, शिक्षक, अध्यापक, उपदेशक
22.जलपानी, नीर, वारि, अंबु
23.जंगलवन, कानन, विपिन, अरण्य
24.जीवनजीवन, ज़िन्दगी, हयात, जीवन
25.ज्ञानविद्या, शिक्षा, बोध, जानकारी
26.धनसंपत्ति, दौलत, सम्पदा, अर्थ
27.धराभूमि, पृथ्वी, धरती, जग
28.नदीसरिता, तटिनी, तारा, धारा
29.पर्वतपहाड़, गिरि, शैल, अचल
30.पुत्रबेटा, संतान, अपत्य, बालक
31.पवनहवा, वायु, समीर, पवन
32.पुस्तकग्रंथ, किताब, पोथी, ग्रन्थ
33.प्रभातप्रातः, सुबह, उषा, अरुणोदय
34.प्रेमप्यार, स्नेह, ममता, अनुराग
35.प्रजाजनता, लोग, नागरिक, निवासी
36.रात्रिरात, निशा, रजनी, यामिनी
37.राजानरेश, सम्राट, महाराज, भूपति
38.रागगीत, धुन, संगीत, सुर
39.रोगबीमारी, व्याधि, रोग, कष्ट
40.वचनशब्द, कसम, कथन, वाक्य
41.वीरयोद्धा, बहादुर, शूरवीर, पराक्रमी
42.विद्याज्ञान, शिक्षा, अध्ययन, शास्त्र
43.वायुहवा, पवन, समीर, वायुदेव
44.वाणीवाक, भाषा, शब्द, बोली
45.शत्रुदुश्मन, विरोधी, वैरी, अरि
46.सूर्यरवि, आदित्य, भास्कर, दिनकर
47.सागरसमुद्र, जलधि, पयोधि, सिंधु
48.सुखआनंद, खुशी, हर्ष, संतोष
49.स्वर्गबैकुंठ, देव लोक, स्वर्गलोक, इंद्रलोक
50.स्त्रीमहिला, औरत, नारी, महिला

 

  • Paryayvachi Shabd: 500 पर्यायवाची शब्द

facebook

matric exam

youtube channel
Whatsapp Channel
Telegram channel

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top